Tỉ lệ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Nhật Bản vào Việt Nam (VN) vào các ngành công nghiệp sản xuất đã giảm xuống, trong khi tỉ lệ đầu tư vào các lĩnh vực dịch vụ lại tăng lên. Điều đó cho thấy một xu hướng mới của dòng vốn đến từ Nhật.
Theo báo cáo khảo sát thực trạng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp (DN) Nhật Bản do Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro) công bố mới đây, trong các dự án đầu tư mới từ Nhật Bản, tỉ lệ ngành công nghiệp chế tạo giảm 15% so với năm 2014. Ngược lại, tỉ lệ vốn đầu tư vào ngành phân phối, bán lẻ tăng từ 14% năm 2014 lên 17% năm 2015. “Số dự án đầu tư cho ngành khách sạn, ăn uống tăng do ảnh hưởng của việc nới lỏng quy chế đầu tư nước ngoài đối với ngành này từ năm 2015, với 11 dự án đầu tư, chiếm 4% tổng số dự án”, báo cáo Jetro nhận định.
Có thể thấy rõ sự thay đổi của xu hướng đầu tư qua hoạt động của các hãng bán lẻ. Cụ thể, hãng bán lẻ lớn nhất Nhật Bản Aeon sau khi mở ba trung tâm thương mại và siêu thị tại Hà Nội, TPHCM, Bình Dương, đã bắt tay vào xây dựng một trung tâm mới tại TPHCM. Và đại diện của Aeon đã làm việc với thành phố Hà Nội để xây dựng trung tâm thứ hai tại thủ đô có tổng vốn đầu tư khoảng 200 triệu USD.
Một trường hợp khác là nhà bán lẻ 7-Eleven đã tuyên bố sẽ khai trương cửa hàng đầu tiên ở VN vào năm 2017. Trong vòng ba năm, 7-Eleven sẽ phát triển 100 cửa hàng tiện lợi tại VN, và sẽ đưa con số này lên tới 1.000 cửa hàng sau 10 năm. Một tập đoàn bán lẻ khác đến từ Nhật Bản là Nojima Corporation cũng đã mua 10% cổ phần của Cty bán lẻ Trần Anh nhằm tham gia vào thị trường bán lẻ điện máy.
Thực trạng này đã chỉ rõ sự thay đổi trong xu hướng đầu tư của các DN Nhật Bản vào VN. VN được đánh giá là một thị trường hứa hẹn với các nhà đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ và tiêu dùng nội địa. Ông Kawada Atsusuke - Trưởng đại diện Jetro tại Hà Nội - nhận định rằng xu hướng này sẽ còn tiếp tục tăng trong những năm tới, do thị trường VN đang là mối quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư Nhật Bản.
Doanh thu tại Việt Nam sẽ tăng cao?
Lý do các DN Nhật Bản xác định VN là địa điểm đầu tư quan trọng, tiếp tục mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh là tăng doanh thu, báo cáo của Jetro cho biết. Cụ thể, có 85% số DN Nhật Bản tin tưởng sẽ tăng doanh thu, 50% số DN khảo sát tin tưởng khả năng tăng trưởng và tiềm năng phát triển khi mở rộng sản xuất
kinh doanh.
Ngoài ra, so sánh về lợi thế môi trường đầu tư, các DN Nhật Bản đánh giá VN đứng thứ 3 trong số 15 quốc gia về chi phí nhân công giá rẻ. “57,7% số DN Nhật Bản được hỏi cho rằng chi phí nhân công tại VN rẻ, 54,9% đánh giá cao tình hình chính trị - xã hội ổn định, 23,8% cho rằng môi trường sống cho nhân viên thường trú tốt, 7,7% cho rằng rào cản ngôn ngữ khi đầu tư tại VN là không đáng kể”, báo cáo Jetro nhận định.
Ông Atsusuke cho biết, với xu hướng già hóa dân số tại Nhật Bản hiện nay, những năm tới đây, sẽ có nhiều DN nhỏ và vừa Nhật Bản lựa chọn VN là điểm đến đầu tư.
Mặc dù có nhiều điểm hấp dẫn để đầu tư và mở rộng đầu tư, nhưng khi đánh giá mức độ rủi ro đầu tư tại VN, báo cáo của Jetro cho biết, có tới 63,3% số DN Nhật cho rằng rủi ro lớn nhất là hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, vận hành thiếu minh bạch; 61,1% số DN gặp rủi ro với thủ tục hành chính, cấp phép phức tạp; 53,9% số DN gặp rủi ro với cơ chế, thủ tục thuế
phức tạp.